Телефоны для связи:
(777) 111-11-11
(777) 111-11-11
Демонстрационный сайт » Қоғам » БАТА БЕРЕ БІЛЕСІЗ БЕ?

БАТА БЕРЕ БІЛЕСІЗ БЕ?

11 май 2023, Четверг
81 159
62
Бүгінгі таңда   бата берушілердің ауылдық, аудандық, облыстық байқаулары жыл сайын  өткізіліп жүр. Ондағы мақсат – бата беру дәстүрін ұрпаққа үлгі ету, көкірегі қазына қариялардың бойындағы қасиеттерін дәріптеу арқылы жастарды имандылыққа тәрбиелеу, үлкенге құрмет, кішіге ізет көрсетуді үйрету деп түсінеміз.   Халқымызбен бірге жасап келе жатқан қазақтың бата беру дәстүрі қазір де мәнін жоғалтқан жоқ. Сондай   ұлттық тәлім-тәрбиенің бастауы саналатын бата берудің үлгілерін жарқырата көрсетуі тиіс батагөйлердің «Батамен ел көгерер»  аудандық байқауы жуырда Қордай ауданында да өтті.
Байқауға барлығы 16 батагөй қатысты. Олар  жеребе бойынша төрт түрлі сұраққа жауап берді.  Бірінші – тақырыптық батаны (дастарханға, жас отау иелеріне, жаңа қонысқа т. б.), екінші – тарихи тұлғалардың белгілі баталарын, үшінші – өз жадынан шығарған батаны мәнерлеп жатқа айту болса, төртінші – ежелгі әдет-ғұрыптар туралы бір сұраққа жауап беру. Құрамында ауданның Құрметті азаматы Әбдібек Сейілхан, аудандық билер кеңесінің төрағасы Нұржан Молдабеков, елімізге танымал айтыскер ақын Күміскүл Сәрсенбаева және осы жолдардың авторы бар қазылар алқасына байқаудың нәтижесін шығару біраз «жұмыс» болды. Аудан әкімінің орынбасары Дәмира Сүгірбай мен аудандық ардагерлер кеңесінің төрағасы Біржан Әлімбет жеңімпаздарды құттықтап сөз сөйледі. Жүлделер   табыс етілді. Бас жүлде Кенен ауылынан келген Жамбыл Сатыбалдиевке, бірінші орын қордайлық Бақыт Байжігітовке бұйырып, қасықтық Жайсаңбек Әбдіматов, қордайлық Қымбатбай Байсарин, отарлық Мырзабай Күзербаев, сарыбұлақтық Құлжан Әбдиев екінші-үшінші орындарды бөлісті.  Сондай-ақ, ең егде қатысушыға, ең жас қатысушыға, бата берудің ерекше  мақамына, ұлттық сәнді киім үлгісіне деген арнайы сыйлықтар да болды. Бас жүлде алған  сексен үш жастағы Жамбыл Сатыбалдиев облыстық  батагөйлер байқауына жолдама алды. 
Осылай деп қайыра салуға да болар еді,  бірақ бата берушілерге қойылатын талаптардың  орындалуын қалт жібермей қадағалап отырғандағы кейбір түйген ойларымды ортаға сала кеткенді жөн көрдім. Өйткені, біздегі  байқалған бірқатар кемшіліктер басқа жерлерде де орын алуы мүмкін. Ең алдымен айтарым, 160 мыңдай халық мекендейтін үлкен аудандағы жиырмаға тарта ауылдық округке қарайтын 40-тан астам елді мекендерден аудандық байқауға небәрі 16 адамның ғана қатысуы. Олардың кейбірін сол ауылдың әкімдері мен ардагерлер кеңесінің төрағалары, әйтеуір, көзтүрткіден құтылу үшін «әкелеп-көкелеп» әкелгені көрініп тұрды.  Бұлай байқаудың маңызына жүрдім-бардым қарап, шала дайындықпен қатысу ұят-ақ болды. 
Бабаларымыз ұрпағын бала кезінен үлкендердің алдын кесіп өтпеуге, тек ақ батасын алуға тәрбиелеген.  Бұрынғылардан  қалған «Баталы елге бақ қонар», «Батамен ел көгерер, жаңбырмен жер көгерер», «Бата алғанның бағы бар», «Баталы ер арымас» деген тәрізді  мақал-мәтелдер батаның маңызын білдіріп тұр емес пе.  Әрине, дастархан басында өз отбасының, бала-шағасының тілеуін тілеп екі ауыз сөзбен бата қайырмайтын қазақ жоқ шығар. Ал, алқалы жиындарда көпшілікке арнап бата берудің жөні  бір басқа. Әр атаның, ауылдың, аймақтың батагөйлері болған. Халық арасында ғасырлар бойы сақталып келе жатқан небір атақты адамдардың бата үлгілері бар. Мысалы, Қыбырай бидің жас Төлеге берген батасы, Төле бидің жас Сабалаққа (Абылайға) берген батасы, Бұхар жыраудың, Сүйінбайдың, Жамбылдың, керей Тоқсан бидің, өзіміздің өңірден шыққан Тілеміс шешеннің, Кебекбай шешеннің, Кененнің, Бауыржан Момышұлының, Шерхан Мұртазаның баталары бата берудің озық үлгілерінен саналады. 
Бата беру – үлкен өнер. Бұрынырақта әр ауылда  суырып салып, мақамдап майын тамызып ғибратты сөздермен тыңдаушыны ұйытып бата беретін  аталарымыз баршылық болатын. Күні кешеге дейін қарасайлық Асық Уәлиұлы ағамыз талай мәрте аудандық, облыстық батагөйлер жарысында жүлде алып, аудан намысын қолдан бермей келген ақынжанды азамат еді. Өзінің жадынан шығарған баталарын жинақтап кітапша да шығарған.  Тоқсаннан асқан қариямыздың жүріс-тұрысы қазір ауырлады. Мен білетін қаракемерлік әйдік батагөйлер Садық Саудабайұлы, Елшібек Алыбаев та қартайып барады.  Өкінішке орай, олардың орнын басатын, сөзге ұста батагөйлер қазір тым аз байқалады. Той -томалақтарда, ас-жиындарда беріліп жүрген қазіргі баталар көбінше жадағай, жаттанды, бірін бірі қайталайды. Аудандық байқауға қатысуға кейбір ауылдардан бата бере алатын қариялардың табылмауы ойлантуы тиіс. Сондықтан, қазіргі жас азаматтар осы бастан бата сөздерді оқып,  жаттап, өз жадынан да шығарып кейінгілерге үйретіп жүргендері абзал дер едім.
Өзінің тарихы, рухы, жаны сөзге байланысты қазақ халқы ақ батадағы игі тілектерге сүттей ұйып, оның құдыретті күшіне сенетін болған. Жақсы бір істі қолға алғанда өз мақсатына жету үшін Алладан медет тілеп, оны Жаратқан Иенің рұқсатымен бастау үшін ниетін түзеп Раббымыздан «ісімізді оңғара көр» деп сұрайды емес пе. Осы тұрғыдан алғанда байқау өтіп жатқан аудандық мәдениет үйінің қарсы бетіндегі мешіттен аудан имамының келіп, не наиб-имамды жіберіп батаның қасиеті туралы уағызын айтса бұл шараның маңызы арта түспес пе еді. Әйтпесе, мешітте немесе жаназа кезінде жұртты жер астындағы һәм жеті қат көктегі «бақи» дүниемен  қорқытудан әрі аспай жүрген кейбір имамдардың бұл жолы төбе көрсетпеуі біздерді ойлантып тастады. 
Бата – қасиетті сөз. Бата – қысылғанда қуат, қиналғанда медет береді. 
Батаның түрлері де көп.  Ізгілікке шақыратын  Ақ бата, қарғыс тілейтін Теріс бата, достасуда, құдаласуда, елшілікте анттасатын Серттесу батасы да болады. Ал, батаны бұзу қарғыспен тең саналатын болған.  Батаның адам өміріне әсері зор екенін ұмытпауымыз керек. Мақсат – жастарды аталы сөзден ғибрат алуға, қазақ елін, оның салт-дәстүрін, тілін құрметтеуге тәрбиелеу екенін естен шығармаған дұрыс.

Құрманбек Әлімжан,
ардагер журналист.  
Қордай ауданы.


Обсудить

Похожие материалы:

Асарлатқан ауылдар
29 июль 2020, Среда
Асарлатқан ауылдар
Бейбітшілік пен келісім
20 март 2020, Пятница
Бейбітшілік пен келісім
Билік және бастауыш ұйым
29 апрель 2022, Пятница
Билік және бастауыш ұйым
Қоғам
30 май 2022, Понедельник
Қоғам
Добавить комментарий
Комментарии (62)
Прокомментировать
Кликните на изображение чтобы обновить код, если он неразборчив
Jerrod
Jerrod Гости 16 июня 2024 10:29
Купить диплом с занесением: Ваш путь к легальному документу купить дипломы о высшем
Rose
Rose Гости 16 июня 2024 19:57
как получить промокод на 1 xbet (https://telegra.ph/Promokody-1hbet-05-08)
Adrian
Adrian Гости 19 июня 2024 21:44
Сколько стоит диплом? Узнайте сейчас и сделайте шаг к успеху купить диплом об окончании вуза
Trista
Trista Гости 20 июня 2024 06:37
Дипломы о высшем образовании – доступно и надежно диплом о высшем образовании цена

Можно ли купить диплом о высшем образовании? диплом о среднем образовании купить в москве

Купить диплом о высшем образовании: как избежать мошенников куплю номер диплома о высшем образовании
Serena
Serena Гости 21 июня 2024 23:28
Купить диплом в Новотроицке: Легально и надежно купить диплом в петропавловске-камчатском
Reda
Reda Гости 22 июня 2024 05:57
Спорт должен приносить радость, а не проблемы с поиском трансляций. varmatch tv решает эту задачу. Переходите на https://taplink.cc/varmatchtv и забудьте о трудностях с просмотром любимых матчей. varmatch tv varmatch tv apk скачать приложение varmatch tv обновление 2024 varmatch tv скачать
Erik
Erik Гости 23 июня 2024 04:11
Доставка алкоголя в Екатеринбурге
Catalina
Catalina Гости 23 июня 2024 23:17
Купить диплом о высшем образовании в Москве: надёжно купить диплом провизора

Где купить диплом о высшем образовании купить диплом колледжа отзывы

Купить диплом стоматолога купить диплом психиатра

Купить диплом о высшем образовании: быстро и легко купить диплом закрытого вуза
Jenny
Jenny Гости 24 июня 2024 05:27
Где купить аттестат за 10 класс? продам диплом о высшем образовании

Дипломы о высшем образовании купить легко. https://bookmarkquotes.com/story17515945/%D0%9A%D1%83%D0%BF%D0%B8%D1%82%D1%8C-%
D0%B4%D0%B8%D0%BF%D0%BB%D0%BE%D0%BC-%D0%BE-%D1%81%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%B5
%D0%BC-%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%84%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB
%D1%8C%D0%BD%D0%BE%D0%BC
Rachel
Rachel Гости 24 июня 2024 15:32
Ramenbet: Ваш путь к успеху и большим выигрышам http://www.snye.co.kr/bbs/board.php?bo_table=free&wr_id=453222
Benjamin
Benjamin Гости 24 июня 2024 21:31
Аттестат купить цена – выгодные предложения. http://aiwadata.com/bbs/board.php?bo_table=free&wr_id=1764553

Аттестат о полном среднем образовании купить – доступно. купить диплом ссср в омске

Купить диплом о высшем образовании: официально купить диплом киу
Celia
Celia Гости 25 июня 2024 00:42
Купить диплом техникума: надёжные условия купить легальный диплом высшем образовании
Brianne
Brianne Гости 25 июня 2024 01:00
Daddy Casino: Откройте новые горизонты https://v-norme.ru
Sabine
Sabine Гости 25 июня 2024 15:33
Срочно купить диплом с доставкой купить текст диплома

Купить дипломы о высшем образовании цена диплом о медицинском образовании купить

Купить диплом: официальные документы куплю диплом специальности
Mel
Mel Гости 29 июня 2024 05:09
Группа объявлений Крым в телеграмме. Постинг частных объявлений бесплатно! Коммерческие и рекламные объявления- по правилам группы. #Крым #ОбъявленияКрым #БесплатныеОбъявления #объявление #доскаобъявлений #барахолка #телеграм #телеграмм #telegram Присоединяйся, чтобы не потерять!! telegram Крым Группы других доступны по ссылке.. объявления России
Derek
Derek Гости 29 июня 2024 18:18
Вход в R7 Казино: начните путь к победам r7 казино вход
Natisha
Natisha Гости 29 июня 2024 20:33
купить юр адрес для регистрации
Moises
Moises Гости 30 июня 2024 15:06
Казино Криптобосс: Захватывающие приключения онлайн R7 казино зеркало
Silke
Silke Гости 1 июля 2024 05:59
где купить юр адрес
Louanne
Louanne Гости 2 июля 2024 22:22
7porno.online
Brett
Brett Гости 4 июля 2024 03:51
7porno.online
Solomon
Solomon Гости 7 июля 2024 23:01
Хотите смотреть фильмы и сериалы в оригинальной озвучке? С Fry TV https://taplink.cc/skachatfrytv у вас есть такая возможность! Выбирайте язык озвучки и субтитров по своему усмотрению и наслаждайтесь просмотром без искажений. скачать fry tv fry tv для андроид тв скачать fry tv для андроид тв fry tv скачать 2023
Brendan
Brendan Гости 8 июля 2024 06:34
dojki24.club
Dick
Dick Гости 9 июля 2024 15:11
поролон купить в москве в розницу
Fred
Fred Гости 10 июля 2024 13:04
Хочешь быть в курсе всех киноновинок? С Fry TV ты не пропустишь ни одной премьеры! https://taplink.cc/skachatfrytv - твой путь в мир безграничного кино. скачать fry tv fry tv скачать на андроид fry tv 2023 fry tv аналог
Sophia
Sophia Гости 10 июля 2024 17:14
Группа объявлений Воронежа в телеграмм. Постинг частных объявлений бесплатно! Коммерческие и рекламные объявления- по правилам группы. #Воронеж #ОбъявленияВоронеж #БесплатныеОбъявления #объявление #доскаобъявлений #барахолка #телеграм #телеграмм #telegram Присоединяйся, чтобы не потерять. объявления города Воронеж Чаты остальных городов России можно увидеть здесь.. доски бесплатных объявлений
Lucie
Lucie Гости 10 июля 2024 18:36
Для повышения безопасности при использовании голосовой активации Алисы, настройте функцию распознавания голоса. Это предотвратит несанкционированный доступ к вашим личным данным и устройствам умного дома. Регулярно проверяйте историю команд Алисы, чтобы убедиться, что все запросы были сделаны вами. Установите пароль на критически важные функции, такие как совершение покупок или доступ к финансовой информации. Подробные инструкции по настройке безопасности Алисы доступны на https://taplink.cc/kak_aktivirovat_alisu_golosom. как активировать алису с помощью голоса как активировать алису голосом как активировать алису голосом как активировать алису голосом на компьютере
Myles
Myles Гости 11 июля 2024 08:08
Группа объявлений в Тюмени в телеграм. Постинг частных объявлений бесплатно! Коммерческие и рекламные объявления, по правилам группы. #Тюмень #ОбъявленияТюмень #БесплатныеОбъявления #объявление #доскаобъявлений #барахолка #телеграм #телеграмм #telegram Подпишись, чтобы не потерять... реклама Тюмень Чаты других городов России указаны здесь!!! бесплатные объявления
Mavis
Mavis Гости 11 июля 2024 17:19
Xpert Foundation Repair Ríο Grande Valley, TX 78582, United Statеѕ 9562653062 hоw mᥙch does foundation repair ᥙsually cost
Terese
Terese Гости 12 июля 2024 01:03
Группа объявления Воронеж в telegram. Постинг частных объявлений бесплатно! Коммерческие и рекламные объявления- по правилам группы. #Воронеж #ОбъявленияВоронеж #БесплатныеОбъявления #объявление #доскаобъявлений #барахолка #телеграм #телеграмм #telegram Присоединяйся, чтобы быть в курсе! объявления Воронеж бесплатные от частных Группы остальных городов России указаны здесь!! папки в телеграмме
Сотрудники
Партнеры